Carnavalsviering

Carnavalsmis Zwolle trekt carnavalsvierders op carnavalszondag naar een afgeladen kerk.

Wie vaker in de Basiliek komt kent de tekst “Rei Intra Dei Vos Est” als de wapenspreuk van de kerk die onder het balkon van koor en orgel hangt. “Juist in dit 22e jubileumjaar (2020) is voor dit thema gekozen omdat alles wat je positief uitspreekt laat zien dat dit een positieve reflectie van je naaste geeft”, aldus voorganger diaken Fokke van Dalen. Fokke zal deze thema’s meenemen in zijn komende carnavals overweging die volledig op rijm zal worden uitgesproken en vast weer voor een afgeladen kerk uitgesproken zullen worden.

Een korte terugblik

In 1998 startte de eerste viering op initiatief van carnavalsvereniging de Tonnezotters met pastor Koolhof in de Michaelskerk. Fokke van Dalen is nu de zesde voorganger in de “Sassendonkse” woord en gebedsviering en in deze hoedanigheid negen jaar actief. Een echte doorstart naar de vorm van de vieringen werd na pastor Hoogenboom in 2003 door pastor Marie-José Dusseldorp verzorgd. Haar betrokkenheid leidde tot aansluiting van alle Zwolse carnavalsverenigingen en haar bijzondere uitverkiezing tot carnavals prominent in 2004. Nadat in 2009 het stokje werd overgenomen door pastoor Peter van der Weide vervolgde pastor Evelien Reeuwijk de inmiddels zeer bekend geworden woord- en gebedsviering in 2011.
Na het sluiten van eerst de Michaelskerk in Dieze in 2009 en daarna de Verrijzeniskerk in de Zwolse wijk Holtenbroek in 2014 verhuisde de viering naar de Basiliek en wordt daar nog steeds voorbereid met de vrijwilligers van carnavalsvereniging de Tonnezotters.
Diaken Fokke van Dalen verteld: “Menig Zwollenaar zal in de vroege morgen op carnavalszondag vreemd opkijken van de kerkgangers die op weg zijn naar de Basiliek in het centrum van de stad. Een kleurrijk gezelschap begeeft zich, waarvan mogelijk nog enkelen lichtelijk verdoofd van de vorige dag, naar binnen voor de door vele Sassendonkers genoemde “Carnavalsmis”.

De Viering van woord en gebed    

Je kunt je daarbij wellicht afvragen of deze woord- en gebedsviering wel voldoet aan de waardigheid van deze traditionele katholieke kerk? De carnavalsvierder zal dat op deze zondagmorgen niet boeien. Die ervaart het veelal als een traditie, een moment van bezinning en samenzijn. Het resultaat is dat op carnavalszondag de kerk gevuld is met een bont gekleurd gezelschap van niet alleen gelovige katholieken, maar ook mensen met een andere religieuze achtergrond die getrokken worden tussen de opeenvolging van uitgelatenheid, inkeer en stilte. Het geheel wordt mede ondersteunt door blaaskapel de Zwolse Stroatklinkers en het uit de carnavalsverenigingen samengestelde koor de Sassenslingers.
Voorafgaande aan de viering nemen de Hoogheden hun steek af en leggen deze, samen met de scepter, voor het altaar. Een plechtig moment als eerbetoon aan de Heer. Na dit moment van welkom wordt de viering liturgisch vervolgd met gezamenlijk gebed, voorbeden en voor die ochtend toepasselijke zang. Uniek hierbij is de laatste jaren een solistisch optreden tijdens de offerande. Onder andere Annet Rummengan, de Zwols bekende zanger Mannes Bel en het gospelkoor Young Spirit uit de naburige parochiekerk in Dalfsen verzorgde niet alleen bekende liederen maar realiseerden ook vaak een moment van stilte, inkeer en bezinning. “Koude rillingen kreeg ik ervan met het besef waar het werkelijk hier om gaat”, aldus één van de bezoekers van de Carnavalsmis. Ook voor de komende viering is mogelijk een solist bereid gevonden dit moment in te vullen.
“Voor mij”, vervolgd Fokke, “is de zondag de mooiste carnavalsdag. Waar we eerder vieren in momenten van uitgelatenheid maar ook met vele momenten van stilte en inkeer naar onze God vervolgd de middag en de avond in straatpastoraat en geloofsgesprekken met carnavalsgangers”. “Een mooie ervaring was het gesprek met Brabanders”, vertelt Fokke. Die zeiden: “Prachtig om te ervaren hoe carnaval en kerk hier in het noorden met elkaar verbonden zijn. Die momenten van echte stilte en gebed, zo zie je niet vaak een carnavalsviering”. “Toch een heel mooi compliment”, aldus Fokke.

Diaconaal hart    

In samenspraak met de organiserende vereniging de Tonnezotters wordt ook jaarlijks een diaconaal doel gesteld waar verenigingen en de collecte aan bijdragen. De Herberg, de Voedselbank, KWF, PCI en schuldhulpmaatje zijn hier voorbeelden van. Traditioneel wordt de viering na de zegen afgesloten met het Zwolse stadslied “Ik ben een Zwollenaar”, waarna voor velen het feest een mooi vervolg zal krijgen.

Carnaval in de toekomst

19 februari 2023
11 februari 2024
2 maart 2025
15 februari 2026
7 februari 2027
27 februari 2028
11 februari 2029
3 maart 2030

Overweging van 23 februari 2020

Wie goed doet,
Doet goed ontmoet

Heeft u dat wel eens ervaren
In de afgelopen carnavalsjaren?
Dat die spiegel van uw eigen blijde zin
Via uw naaste terug kwam met gewin
Dat uw lach van plezier en gijn
Ook voor die ander vrolijkheid kon zijn

Dat is misschien de kern van carnaval
En de kracht van verenigingen en ledental
Gaat het niet om gunnen aan elkaar?
En in vrede bijéén te zijn met mekaar?

Ik denk door die woorden van Christus te volgen
Raak je nooit verbolgen
Daarmee doe je recht aan de ander
En is er goedheid voor elkander

Maar misschien is dit niet het hele verhaal
En is het maar een fragment globaal
Daarom maar even dieper door
Voorafgaand aan muziek van de kapel en zang van de solist en koor
—
Twee en twintig jaar carnaval vieren in de kerk met al die gezangen
Gebed en overweging waar u zich door laat vangen
Zijn het de momenten van het feest
Of juist die stilte tussendoor die u treft het meest?

Neemt u mee de bezinnende woorden
Of het gezang en de kapel akkoorden
Misschien kwam u wel voor Annet of Mannes
Of kwam u alleen, nieuwsgierig zonder gehannes
Ik hoop natuurlijk dat u ook komt voor het evangelie van vandaag
Of voor mijn bezinningsrijm en praatgraag

In ieder geval zijn de Mattheus woorden die we zojuist hebben gelezen
Voor u denk ik niet de keuze om nu eens feestelijk te wezen

Strenge woorden van oog om oog en tand om tand
Blijven hangen in de overhand
Niet te spreken dat wie u met woorden slaat
U niet zelf in de weerstand gaat

Toch zijn we met het rooster van het lezen
Op deze woorden gewezen
Die gaan ons brengen naar wat er werkelijk wordt gezegd
En waar de essentie door de evangelist is neer gelegd.

Om namelijk jezelf te onderscheiden
Dient de volmaaktheid ons te leiden
In de woorden en daden die Christus ons heeft gegeven
Moeten we meer doen van het goede dan alleen ons eigen gewin te leven

Wie goed doet
Is goed ontmoet
Dat kan de spiegel zijn in uw leven
Om uw naaste uw lach en goedheid te geven

Zo staat U allen klaar om het carnavalsfeest te vieren
En door Sassendonk te zwieren
U heeft uw ware masker opgezet
En gaat voor de gein, de lol en de pret
En dan niet zomaar een polonaise met elkaar
Nee feest vieren in een driedubbel jubileumjaar

22 jaar de carnavalsgebedsviering in de kerk
Dat is ook jullie aller werk
Met pastores als Koolhof, Hoogenboom, Dusseldorp, van der Weide Reeuwijk en mijzelf aan de hand
Zijn we in de jaren via de Michael en Verrijzenis, hier in de Onze Lieve Vrouwe Basiliek beland.

Verschillende thema’s brachten ons hier
Tot een volle kerk met meer dan een honderd of vier
Maar staat ons jubileum op zichzelf
Of is er meer dan deze twee keer elf?

Ooit door Vorst Gerard-Jan Eén van de oelewappers ontstaan
Zijn de Bestevaertjes ook in acht en negentig dit carnaval feest in gegaan.
Met dank aan deze Uilen Prins met hondenklik
Vertegenwoordigen zij het jeugdig kloppende hart van de Wipstrik

De Tonnezotters zo weten de meesten
Zijn nu voor het 44e jaar in de historie aan het feesten
Want hun eerste avond van het vieren
Ontstond, tussen hoe kan het ook anders, een schaaltje bieren
Daar werd in het kort een hele avond bedacht
Die de aanwezigen in een carnavalsroes bracht
Er werd een Raad van Elf aan de Tonne toog verkoren
En daaruit werd een Prins geboren
Van protocol en ander sinds was nog nooit gehoord
De kleding die zij droegen was van de deurzakkers, ongehoord…
—
Aan de basis van de Gezamelijke Carnavals Verenigingen in 81 getuigen de Tonnen echter van samengaan
Om sterk met elkaar vierend te staan
In acht en negentig de eerste viering in de Michaelskerk
Werd net als de eerste Prins, zeker geen Halfwerk
—
11 Jaar eerder aten we ook al beschuit met carnavalsballen
Toen de Vrolijke Diekies aan kwamen knallen
Van Chinezen werd gesproken
Die later als nachtvlinders het carnaval gingen bestoken.
Ook in goed doen heeft deze vereniging niet misgekleund
Zo werden jaren de kinderen van Vogelwijde ondersteunt
—
Heden ten dagen
Zijn die Uilen met feest, de ouderen van Fermate en de Bestevaertjes aan het behagen
Daarnaast kennen zijn de verkiezingen van Interparis en prominent
Een verkoring van Sassendonks talent voor wie het niet kent
Ooit brachten zij zelfs met de Eileuvers bij PEC het licht
Je zou het niet zeggen als je de degradatiekansen nu belicht
—
Wat hebben wij allen toch met die elfde in het carnaval
Het getal van gekken, dwazen en gelal,
De één roept je hebt niet geremd bij het gebod van de tien….
En de ander zegt dat de twaalfde apostel nooit is gezien….
De 11 staat dus tussen de tien geboden en het heilige twaalf zoals je ziet
En daarmee zijn we er dus nog niet !
—
In de Franse tijd roepen we “egalité, liberté et fraternité” uit jezelf
Waarbij de snuggere carnavallist de eerste letters herkent als elf,
—
Die vrijheid, gelijkheid en broederschap
zit ook in jou als carnavaller, wat uw feestje ook vermag
U kleed zich als een draak
Tot ieders grote vermaak
U bent een non of collega pastoor
Of u gaat er als rechter door
U bent de clown of Sint kapoen
Niets raakt u uit uw fatsoen.
—
Ook de kilo’s aankomen na dit feest zal u niet stillen
U zou altijd al iets met power willen
Dat gaat u vast ook lukken met dit feest
Als de weegschaal erna in 0 tot 3 seconden van de 70 naar de 130 raced…..
—
En natuurlijk gaat u naar dit vieren als de gezegende Petrus de kroeg in zoals gezegd vermomd
Waarbij ik mag hopen dat u er als Lazarus, niet uit komt….
—
Over drank gesproken,
hoorde ik een Vorst laatst zeggen
als de spiritualiën zijn gegoten
zijn onze woorden vast niet meer spiritueel gesproken
—
Maar weet u een goede dronk op zijn tijd
Is wat de mensens hart verblijd
Zo zien wij dit feest van goed doen en goed ontmoet
Hoe hoogheden door verenigingen worden uitgebroed
We zien Prinsen en Prinsessen
Die ons leren met moderne lessen
Zo zijn de Tonnen op facebook met feest gekend
Maar niemand wie hun leus of proclamatie daar herkend….

In ieder geval met plezier
kun je met de Oelewappers de komende 55 jaar denk ik ook nog wel aan de zwier
een uitverkorene was dit jaar echter niet gekend
Ze maakten zichzelf daarom maar Prominent

En voor de Bestevaer
maken we geen bezwaar
Want zoals de Ruyter de Engelsen weg ging knallen
Is de jeugd toch altijd de toekomst van het carnavallen

En wie zei dat rooms katholiek niet modern kan zijn
Ziet dat we al 22 jaar gebed in ’t carnaval kunnen verbinden met gein
Zijn wij dan de enigen met historisch betekenend protoculair
Want wie leven er nog volgens de regels van de Paus « Cé la vie » en celibatair?
Ah,… dat zijn de Eileuvers, van oudsher orthodox en katholiek in de rij
Dus kruipen er de komende jaren, vast nog mannen uit het ei

Het samen vieren en samen zijn
Dat is waar uw kracht in de toekomst zal zijn

Wie goed doet,
doet goed ontmoet
en wie het nog meer zag staan
de spreuk op uw boekje vooraan
vertaalde al de woorden uit het latijn
waarvan ik bid dat het uw motto ook mag zijn
Als eigen spiritueel gewelf
“Regnum Dei Intra Vos Est”,
ofwel “Het koninkrijk van God zit in jezelf”

Zo vieren we in navolging al eeuwen het bijbelse werk
Met eerbied voor Christus woorden in deze kerk

Dat u dat mee mag nemen in het feest dat komen gaat
En als u dan nog eens dit Sassendonkse centrum inslaat
En voor deze mooie kerk mag komen
Dan hoop ik dat u nog even binnen gaat komen
De stilte in deze historie ervaart
Misschien wel niet voor de preek of de muziek
Maar even hier alleen zijn zonder publiek
Even mijmeren met jezelf zonder muzikaal couplet
Even stil zijn als in een gebed

En dat we dan maar even luisteren naar de tonen
Die van het koor de Sassenslingers en de kapel gaan komen

Amen