De aarde als ons gemeenschappelijk huis
1 september – 4 oktober

Verbinden, verwonderen, veranderen. Dat vraagt de aarde van ons als gelovige mensen, uit respect voor God en zijn schepping, voor de schoonheid van de natuur en voor kwetsbare mensen die lijden in hun leefomgeving.

1 september is de wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping. Daarmee begint de ‘scheppingsperiode’ (season of creation) die eindigt op 4 Oktober, gedachtenis van de Heilige Franciscus van Assisi. De orthodoxe, katholieke en protestantse kerken wereldwijd vragen dan aandacht voor de aarde die nu ‘zucht en kreunt’ onder het achteloze gedrag van de mens. Paus Franciscus vraagt met zijn encycliek Laudato Si (2015) alle mensen van goede wil om de aarde met respect en zorg te behandelen en haar eerlijk te delen met mensen overal ter wereld, met flora en fauna en met toekomstige generaties. De titel is het begin van Franciscus’ Zonnelied uit 1225: “Laudato Si” betekent ‘wees geprezen Heer’. Deze ontroerende ‘Lofzang van alle schepselen’ bezingt de zon, het water, de lucht, de natuur, de dood en mensen die vergeven en lijden moeten verdragen. 

In Nederland is de Laudato Si’ Alliantie opgericht door de bisschoppen en katholieke organisaties om de spiritualiteit van duurzaamheid en rechtvaardigheid uit te dragen.  Gezamenlijk wordt gewerkt aan oplossingen door stil te staan bij Laudato Si. Ontmoetingen tussen verschillende kerken en partijen, tussen mens en natuur en mens en God zijn daarbij van groot belang. Door de verbinding te ervaren met God, met mensen en de aarde, zorgen we samen voor ons gemeenschappelijk huis.

Bidden
De kerk draagt hier op een andere manier aan bij dan de wetenschap, politiek, bedrijfsleven of actiegroepen. Door te bidden vragen we God én onszelf om aandacht voor de gevolgen van een grenzeloze levensstijl waar nu al veel mensen onder lijden. In landen rond de evenaar worden vruchtbare gebieden onleefbaar en trekt men naar de stad of naar Europa, beroofd van eigen broodwinning en toekomst. Inheemse volken zien hoe het tropisch regenwoud slinkt door commerciële activiteiten, koraalrif sterft door opwarming van de oceanen. Hiervoor bidden betekent óók de hand in eigen boezem steken en verder kijken dan wat het op lange termijn in ons eigen land zou kunnen betekenen. Nu al zijn het de armen die het meest te lijden hebben, en schreeuwt de aarde het uit. (Rom. 8, 19-25).

Genieten
De natuur zélf nodigt ons uit om er in de scheppingsperiode op uit te trekken! Door te wandelen, van de wolkenlucht te genieten, te tuinieren, een vogel of een insect te bestuderen raak je onder de indruk van de schoonheid van Gods schepping. De nederigheid van Franciscus’ zonnelied begint ermee dat je water, lucht, zon, bloemen enz. niet als vanzelfsprekend voor lief neemt. We mogen de natuur ontvangen om zorgvuldig mee om te gaan, als een wondermooi geschenk dat niet voor winstbejag maar voor het léven van de mens en alle andere soorten mag dienen.

Veranderen?
Een heel ‘riedeltje’ van wat er zeker allemaal niet meer ‘mag’ opnoemen maakt niemand enthousiast. Vooral als het dingen zijn die je zelf inmiddels doet of laat en die je je in jouw omstandigheden goed kunt permitteren. Je kunt alles zo groot maken (‘zeker nooit meer douchen’) of zo klein (‘ik scheid m’n afval toch al’) dat elk gesprek afbreekt. Maar zo goed als zelf niet vloeken of roddelen toch een kleine bijdrage levert aan een goede sfeer, zo is de eerlijkheid waarmee je kijkt naar wat past bij je eigen levensstijl iets wat je hoopvol en blij kan maken. Door op een vriendelijke en tevreden manier te doen wat in jouw situatie past breng je soms ook anderen op een idee. Er ligt zoveel zwerfafval dat je er boos en moedeloos van kunt worden. Maar alles wat je wél opraapt is meegenomen, letterlijk, – en soms hoor je een voorbijganger ‘dankjewel’ denken of zeggen. Elkaar hierin bemoedigen kan een vrucht zijn van je gebed, je natuurwandeling of zelfs je verontwaardiging over het wereldnieuws. Kijk bijvoorbeeld eens op YouTube de indringende documentaire “the Letter – Paus Franciscus” of “Wat je over de encycliek Laudato Si moet weten in 2 minuten”.

Uitnodiging

Zin om samen met anderen de eerste stap te zetten? In de prachtige uiterwaarden langs de IJssel, met gespreksthema’s, achtergronden, momenten van stilte en van zingen?

Op zaterdag 5 oktober wandelen we een tryout van ons gloednieuwe “Pelgrimspad IJsseldelta” dat diaken Fokke van Dalen en ik aan het ontwikkelen zijn. Van station Zwolle Stadshagen om 9:00u naar Kampen (13 km) via de Mariakapel, natuurgebieden en diverse hoopvolle initiatieven om voor de schepping te zorgen. Lees meer op Pelgrimspad.

Met Franciscus wensen we u deze scheppingsperiode: Vrede en alle goeds!  

Meer informatie: Michael Buijkx

Lees hier de hele boodschap van Paus Franciscus voor de periode van de schepping
(1 september – 4 oktober).

Download hier de inspiratiegids voor de periode van de schepping.

Zie ook Post van de Paus.