Ik ben een pelgrim van hoop

Het jaar 2025 is al weer enige tijd ‘oud’. We kijken dan ook uit naar wat dit nieuwe jaar ons allemaal te bieden heeft. Dat klinkt alsof we een winkel kunnen binnen lopen en er links en recht het één en ander dat van onze gading is in een mandje kunnen plaatsen. Maar zo eenvoudig is de realiteit niet. We moeten toegeven dat het allemaal niet zo duidelijk is wat we dit jaar mee zullen gaan maken.

Voor ons als geloofsgemeenschappen is het kerkelijk jaar, met al zijn hoogfeesten, feesten en gedachtenissen een belangrijk houvast. Dat was vorig jaar zo, dat is dit jaar zo en het zal ook de komende jaren een vast gegeven zijn. Al die mooie momenten zijn een houvast en tegelijk iets waarnaar we mogen uitzien. Ze vormen voor ons als gelovigen stevige handvatten waaraan we ons kunnen vasthouden.

Als ik dit schrijf, zijn wij beland in de ‘tijd door het jaar’, waarin de liturgische kleur groen is. Tegelijk bereiden wij ons alweer voor op Aswoensdag ( valt op 5 maart a.s.). En daarmee komen de Vastentijd, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren in zicht. Voor wij er erg in hebben, is het jaar weer om.

Heeft u er wel eens bij stilgestaan hoe mooi en belangrijk ons kerkelijk jaar eigenlijk is? Niet alleen de (hoog-)feesten en gedachtenissen of de liturgische sterke tijden, zoals Advent en Vasten, maar dwars door het hele jaar heen biedt de kerk ons richting en houvast. Dat mogen we niet ervaren als telkens een mooie herinnering van een (ver) verleden, maar juist als een houvast in ons dagelijks bestaan.

Paus Franciscus heeft op Kerstavond het heilige Jubeljaar afgekondigd en daaraan het thema verbonden: Pelgrims van Hoop. We zijn het volk van God dat leeft met groot vertrouwen op Jezus Christus. Hij heeft ons de belofte van het Koninkrijk verkondigd en Hij is het die ons dagelijks troost, kracht en bemoediging schenkt. We hoeven nooit te wanhopen, ondanks de bizarre tijd waarin wij ook vandaag leven.

Wanneer we de heilige Schrift lezen, dan komen we dat soort bizarre tijden op vele momenten tegen. Tijden, waarin mensen leefden in chaos op allerlei terreinen en waarbij voor hen de bestaanszekerheid helemaal geen vanzelfsprekendheid was. Bij monde van de profeten heeft de Heer telkens weer laten weten dat hij de noden kent en zijn volk niet in de steek laat. En zo is het ook telkens weer gegaan. Het Joodse volk dat door God het eerst werd aangesproken, werd uit de ballingschap geleid, de zondvloed kwam tot een einde en de aarde met alles en allen kon opnieuw tot leven komen.

Alleen daarom is het thema van dit Jubeljaar ook zo mooi gekozen door paus Franciscus. Wij zijn waarlijk pelgrims van hoop. Velen uit ons land zullen op pelgrimage gaan naar Rome, om daar met het lopen door de Heilige Deur, de viering van de eucharistie, het uitspreken van de geloofsbelijdenis, het ontvangen van het sacrament van boete en verzoening en het bidden voor de intenties van de paus, zich volledig Pelgrim van Hoop te weten. Bovendien verkrijgen ze daardoor ook een volledige aflaat. Dat wil zeggen, dat je kwijtschelding verkrijgt van de tijdelijke zondestraffen.

Voor velen is het woord ‘aflaat’ een beladen begrip. Het wordt gekoppeld aan de handel in aflaten die Luther in de 16^de eeuw een doorn in het oog was. Het heeft uiteindelijk geleid tot de Reformatie. Sindsdien associëren mensen het woord met materiële handel in geestelijke zaken. Maar die tijd is gelukkig voorbij. Een aflaat is niets anders dan een ‘kwijtschelding’ van de schulden die ontstaan door onze tekorten als mens. Je hoeft er niet voor te betalen. Het volstaat om te voldoen aan de voorwaarden dit ik hierboven heb genoemd. En zo te laten blijken, dat je oprecht berouw heb en zult proberen het beter te gaan doen.

Ik hoorde onlangs één van de bisschoppen de volgende uitleg geven. Als je de ruit van iemand breekt en je biedt excuses aan en die excuses worden geaccepteerd, dan is dat mooi. Maar de ruit is nog steeds stuk. Het is niet af met te zeggen: ik heb het gedaan, sorry. Herstel vraagt naast het nemen van verantwoordelijkheid tevens de vaste bereidheid om schade te repareren of in ieder geval een vorm van compensatie te bieden. Het is op geestelijk gebied niet anders.

Zoals gezegd, het nieuwe jaar is begonnen en er ligt weer genoeg op ons te wachten. Laat het allemaal maar komen. Ik wanhoop niet, want ik ben pelgrim van hoop.

Pastoor Ton Huitink